Boreliozą można zostać zarażonym poprzez ukąszenie zakażonego kleszcza lub jego nimfy. Nimfa to postać młodociana, mająca wielkość ziarenka maku, dlatego nie wszyscy pamiętają ugryzienie.

nimfy kleszczy

kleszcz wczepiony w skórę fot. Tomasz Pachlewski

opity kleszcz fot. Krzysztof Kujawa

rumień fot. Krzysztof Kujawa

Aż 2/3 chorych na tę chorobę uważa, że nigdy nie zauważyło kleszcza lub rumienia (czerwonej plamy pojawiającej się czasem w miejscu ugryzienia).

Bakterie boreliozy (Borrelia) zasiedlają przewód pokarmowy kleszcza oraz jego gruczoły ślinowe i stąd nawet krótkie przebywanie w skórze może się zakończyć zakażeniem i boreliozą. A jeśli się go niewłaściwie wyjmuje, wtedy zwraca zawartość swojego przewodu pokarmowego wprost do naszej krwi razem z bakteriami.

OBJAWY
1. Jeśli po ugryzieniu kleszcza wystąpił rumień, oznacza to, że kleszcz zaraził nas boreliozą. Niestety, tylko u nielicznych chorych on występuje. Jest to jedyny dowód na to, że doszło do zakażenia. Nie ma żadnego testu, który by później ze 100% pewnością zaprzeczył lub potwierdził boreliozę.
2. W pierwszym etapie choroby mogą pojawić się objawy grypopodobne.
3. W miarę postępowania choroby objawów jest coraz więcej. Oto występujące najczęściej:
♦ gorączki, poty, dreszcze, fale gorąca;
♦ zmęczenie, ociężałość;
♦ bóle i obrzmienia stawów;
♦ drętwienie kończyn lub tylko palców;
♦ trzeszczenie szyi, sztywność i bóle szyi;
♦ bóle i skurcze mięśni;
♦ tiki mięśni twarzy lub innych mięśni;
♦ kłucie, igiełki pod skórą, utrata czucia, palenie, przeszywające bóle;
♦ drętwienie języka, zwłaszcza jego czubka lub warg;
♦ kołatanie serca, skoki ciśnienia;
♦ podwójne rozmyte widzenie, częste czarne plamy, wrażliwość na światło;
♦ dzwonienie, bóle uszu, wrażliwość na dźwięk;
♦ problemy z oddawaniem moczu, za częste oddawanie moczu;
♦ problemy z koncentracją, czytaniem, trudności z myśleniem, trudności w znalezieniu słowa;
♦ słaba pamięć krótka, luki pamięciowe;
♦ ataki paniki, niepokój, depresja;
♦ problemy ze snem;
♦ halucynacje, depersonalizacja, psychoza;
♦ porażenie nerwów, w tym np. twarzowego (opadanie kącika ust);
♦ nietypowe napady padaczkowe;
♦ mioklonie;
♦ ataksja (zaburzenie koordynacji ruchów).

Konieczne jest występowanie kilku objawów.

TESTY DIAGNOSTYCZNE
Z badaniami laboratoryjnymi na boreliozę istnieją ogromne problemy metodologiczne i interpretacyjne. Obecnie nie istnieje idealny test, który byłby w stanie całkowicie potwierdzić lub wykluczyć boreliozę. Ciągle dość duży procent pacjentów nie otrzymuje pozytywnego laboratoryj-nego potwierdzenia zakażenia pomimo aktywnej choroby (niemniej ci chorzy powinni otrzymać leczenie po wnikliwym wykluczeniu innych chorób, na podstawie obrazu klinicznego boreliozy).
W diagnostyce boreliozy używa się najczęściej testów Western blott (WB) i Polymerase Chain Reaction (PCR). Z obserwacji wynika, że testu ELISA nie należy używać (chorzy z ujemnym wynikiem ELISA mają często dodatni WB lub/i PCR), dlatego najlepiej zrobić od razu test WB w klasach IgG i IgM.
Jednak negatywny wynik testu nie oznacza, że jest się zdrowym.
Należy również pamiętać, że przeciwciała można wykryć najwcześniej po miesiącu od ugryzienia.

LECZENIE
Leczenie boreliozy może być bardzo trudne i polega na stosowaniu odpowiedniej antybiotykoterapii. Pacjent powinien znajdować się pod opieką lekarza aż do momentu ustąpienia wszystkich objawów chorobowych.
W przypadku relatywnie wczesnej (trwającej mniej niż rok) boreliozy, szansa wyleczenia całkowitego jest dość duża, dlatego ważne jest, by szybko zgłosić się do lekarza.